Klauzula CMR. Kluczowy element w ubezpieczeniu przewoźnika

Chociaż wielu przewoźników nie przywiązuje do niej wagi, klauzula CMR jest jedną z ważniejszych dla ich działalności. Dlatego dla własnego dobra należy zadbać, żeby została zawarta w polisie ubezpieczeniowej. Jej brak może czasem skutkować odmową wypłaty odszkodowania.

Wbrew nazwie klauzula CMR dotyczy nie tylko transportu międzynarodowego, ale także i krajowego. Taki jest standard rynkowy. Niemniej dobrze jest się upewnić, czy faktycznie klauzula danego ubezpieczyciela obejmuje także kierunki transportu na terenie Polski.

Co daje przewoźnikowi klauzula CMR?

Zgodnie z treścią ogólnych warunków ubezpieczenia OCPD (i jest to pewien standard rynkowy) warunkiem udzielenia ochrony ubezpieczeniowej jest wpisanie danych przewoźnika do listu przewozowego.

Typowy zapis ogólnych warunków ubezpieczenia stanowi z reguły, że zakresem ubezpieczenia objęte są wyłącznie przewozy dokonywane przez ubezpieczonego lub osoby, za które ponosi odpowiedzialność, wykonywane na podstawie listów przewozowych wystawionych na ubezpieczonego zgodnie z obowiązującym prawem.

Jak wiadomo, w praktyce bywa różnie i zdarza się, że dane te nie są wpisywane tak, jak trzeba. Jeśli list przewozowy będzie nieprawidłowo wypełniony, a dojdzie do jakiejś szkody, wówczas ubezpieczyciel może odmówić wypłaty odszkodowania. Klauzula CMR chroni przewoźnika przed takimi sytuacjami i ewentualnymi komplikacjami.

Przykład klauzuli CMR:

Ogólne warunki ubezpieczenia OCPD w ruchu krajowym ustalone uchwałą nr UZ/174/2016 Zarządu Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Spółki Akcyjnej z 10 maja 2016 r.

Par. 5 ust. 4 o.w.u.
Zakresem ubezpieczenia objęte są wyłącznie przewozy dokonywane przez ubezpieczonego lub osoby, za które ponosi odpowiedzialność wykonywane na podstawie listów przewozowych* wystawionych na ubezpieczonego zgodnie z prawem przewozowym.

* – w przypadku przewozów międzynarodowych podstawą jest list CMR.

Obowiązki wynikające z klauzuli CMR

Gwarancja ochrony, która wynika z treści klauzuli CMR nie jest bezwarunkowa. W związku z brakiem stosownego wpisu w liście przewozowym, przewoźnik musi jakoś inaczej udowodnić, że to on wykonał przewóz (lub zlecił jego wykonanie). W związku z tym on jest odpowiedzialny za powstałą szkodę.

Zgodnie z treścią tej klauzuli dopuszcza się wykonywanie przewozów przez ubezpieczonego na podstawie listu przewozowego lub listu przewozowego CMR, w którym nie jest on wskazany jako przewoźnik główny lub sukcesywny (czyli każdy kolejny).

W takiej sytuacji ubezpieczony powinien mieć:

• zlecenie transportowe, z którego wynika zlecenie mu przewozu oraz
• dokument potwierdzający, że przewóz ten został wykonywany przez niego zlecony innemu przewoźnikowi.

Postanowienia dotyczące ruchu krajowego

Zazwyczaj dopuszcza się wykonywanie przewozów w ruchu krajowym na podstawie innego dokumentu przewozowego niż list przewozowy, np.:

• manifestu,
• listy doręczeń,
• dokumentu MM (przesunięcia międzymagazynowego – dokument ten jest wykorzystywany w momencie przemieszczania danego towaru lub partii towarów między magazynami tego samego przedsiębiorstwa. Sporządzany jest w celach informacyjnych. Jego zadaniem jest stwierdzanie, w jakim miejscu przebywał materiał w konkretnym czasie).
• innego dokumentu, z którego wynika fakt wykonywania przewozu przez ubezpieczonego.

Warto zatem zadbać, by ta na pozór mało istotna klauzula została włączona do zakresu ubezpieczenia przewoźnika.

Adam Pająk
Prezes Zarządu Transbrokers.eu