Czy iPhone 8 może kosztować 6 zł?

W branży TSL przyjęło się, że przewożony ładunek chroniony jest jedynie polisą OCPD przewoźnika. Część uczestników łańcucha dostaw zapomina jednak, że OC przewoźnika drogowego chroni… przewoźnika drogowego a przewożony ładunek tylko przy okazji i nie na 100%. Skoro nie na 100% na na ile? Otóż czasem na… 0,19%…

W zasadzie wszyscy w branży TSL wiedzą, że odpowiedzialność przewoźnika w ramach polisy OCPD jest mocno ograniczona i wynosi 8,33 SDR za 1 kg brakującej wagi brutto ale nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, co to oznacza w praktyce.

Co to znaczy 8,33 SDR?

Wyobraźmy sobie, że firma ABC Trans dostała zlecenie na przewóz jednego iPhona 8. Waga telefonu to 148 gramów a jego wartość 3 300 zł. A teraz wyobraźmy sobie, że doszło do szkody całkowitej, za którą przewoźnik odpowiada. Co się będzie dalej działo? Kurs SDR na dzień pisania tego tekstu to 4,9591 zł. Zatem:

8,33 SDR x 4,9591 zł = 43,31 zł za każdy brakujący kg wagi brutto

Dla ułatwienia zapomnijmy o opakowaniu telefonu (konwencja mówi o wadze brutto). Sam telefon waży 148 gramów.

43,31 zł x 0,148 kg = 6,41 zł za iPhone’a

A teraz znów wyobraźmy sobie, że brakuje nie jednego telefonu ale całego transportu…

Takie niedoszacowanie wystąpi zawsze, gdy przedmiotem transportu będzie towar lekki i jednocześnie drogi. Im wyższa będzie cena za 1 kg, tym większe będzie niedoszacowanie towaru i strata osoby uprawnionej do odszkodowania.

Do kwoty mniej więcej 43 zł za 1 kg towaru (zależne od aktualnego kursu SDR) ubezpieczenie OCPD pokrywa straty w całości. Powyżej tej kwoty zaczyna powstawać “dziura” i wraz ze wzrostem wartości 1 kg stopniowo zamienia się w przepaść. Przy kwocie 100 zł za 1 kg ponad połowa wartości towaru nie znajduje pokrycia ubezpieczeniowego w razie szkody. Widać to na poniższym wykresie.

Granica ochrony towaru w OCPD – w zależności od ceny za kilogram

Tak się to przedstawia dla wybranej grupy towarów, które mogą być przedmiotem transportu:

	Bombonierka Merci	Herbata Ahmad	Krem L’Oreal Age Perfect	Telewizor Samsung	Płyn do mycia CIF	Dezodorant Dior Fahrenheit	Trampki Adidas	Ryza papieru do drukarki
Cena za kg [zł]	69,88	333,28	160,08	221,49	43,07	162,84	498,33	4,86
Limit 8,33 SDR	43,31	43,31	43,31	43,31	43,31	43,31	43,31	43,31
Wartość produktu w opakowaniu [zł]	27,95	59,99	96,05	3 854,00	23,69	113,99	299,00	12,14
Waga produktu w opakowaniu (kg)	0,4	0,18	0,6	17,4	0,55	0,7	0,6	2,5

Czerwona linia na poniższym wykresie oznacza limit odpowiedzialności ubezpieczyciela (8,33 SDR) – tyle będzie wynosić odszkodowania. Niebieskie słupki odzwierciedlają wartość towaru.

Jak widać, tylko w przypadku ryzy papieru i płynu CIF odszkodowanie z polisy OCPD pokryje szkodę. W przypadku bombonierki Merci odszkodowanie pokryje mniej więcej ¾ wartości towaru, w pozostałych przypadkach odszkodowanie będzie symboliczne.

Tylko ubezpieczenie cargo należycie ochroni towar w transporcie

Warto wiedzieć, że ubezpieczenie OCPD chroni przewoźnika drogowego a przewożony ładunek tylko przy okazji i zazwyczaj nie na 100% a czasem prawie wcale.

Nigdy nie będzie wypłaty odszkodowania z ubezpieczenia OCPD jeśli zajdą okoliczności z art. 17 CMR, gdy zaginięcie, uszkodzenie lub opóźnienie spowodowane zostało:

winą osoby uprawnionej,
jej zleceniem nie wynikającym z winy przewoźnika,
wadą własną towaru,
okolicznościami, których przewoźnik nie mógł uniknąć i których następstwom nie mógł zapobiec.

Jak to wygląda w praktyce? Nie będzie odpowiedzialności jeśli szkoda zostanie wyrządzona m.in. żywioły natury (wiatr huraganowy, powódź, grad, itp.), akty terroru, strajki, zamieszki, itp.

O czym powinien wiedzieć spedytor?

Jeśli jesteś spedytorem zadbaj o to, by twój zleceniodawca wiedział o ww. ograniczeniach i rozważył skorzystanie z ubezpieczenia cargo. Ubezpieczy ładunek, czy nie, to inna sprawa ale inaczej w razie ewentualnej szkody wygląda sytuacja prawna spedytora, który powiadomił zleceniodawcę o ryzyku a ten je zbagatelizował a inaczej, gdy spedytor nie poinformował zleceniodawcy, który nie był świadomy ograniczeń… W tym drugim przypadku nie można wykluczyć roszczenia do spedytora o naprawienie szkody.

Ile kosztuje ubezpieczenie cargo?

Wysokość składki za ubezpieczenie cargo zależy m.in. od rodzaju ładunku, jego wartości, kierunku transportu, szkodowości, zakresu ubezpieczenia, rodzaj polisy (jednostkowa lub obrotowa) itp. i jest zróżnicowana w zależności oferty danego ubezpieczyciela. Jeśli jednak towar jest lekki i drogi nie warto ryzykować.

Adam Pająk
Prezes Zarządu Transbrokers
Broker Ubezpieczeniowy